Wykaz surowców krytycznych dla UE

​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​

Biorąc pod uwagę utrzymujące się strategiczne znaczenie surowców dla przemysłu wytwórczego UE [1], Komisja wdraża wiele różnorodnych działań w ramach unijnej inicjatywy na rzecz surowców w celu zapewnienia ich bezpiecznej, zrównoważonej i przystępnej cenowo dostawy. Wykaz surowców krytycznych dla UE jest centralnym elementem tej inicjatywy.

Inicjatywę na rzecz surowców przedstawiono w 2008 r. w celu rozwiązania problemów związanych z dostępem do surowców. Niniejszy komunikat aktualizuje wykaz surowców krytycznych z 2014 r. Głównym celem tego wykazu jest określenie surowców o wysokim ryzyku związanym z dostawami i dużym znaczeniu gospodarczym, do których niezawodny i nieograniczony dostęp jest ważny dla europejskiego przemysłu i łańcuchów wartości. Oparty na obiektywnej metodologii wykaz zapewnia merytoryczne narzędzie dla środków w zakresie polityki w obszarach handlu, innowacji i przemysłu na rzecz wzmocnienia konkurencyjności przemysłu europejskiego, zgodnie z odnowioną strategią przemysłową dla Europy [2], na przykład poprzez:

• określenie potrzeb inwestycyjnych, które mogą zmniejszyć zależność Europy od importu surowców;
• podstawowe wsparcie innowacji w zakresie dostaw surowców w ramach unijnego programu badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”;
• zwracanie uwagi na znaczenie surowców krytycznych dla przejścia do niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki o bardziej zamkniętym obiegu.

Wykaz powinien pomóc w tworzeniu zachęt do pozyskiwania surowców krytycznych w Europie poprzez intensyfikację działań związanych z recyklingiem i, w razie potrzeby, ułatwianie inicjowania nowych działań wydobywczych. Umożliwia on również lepsze zrozumienie, w jaki sposób można osiągnąć bezpieczeństwo dostaw surowców poprzez dywersyfikację dostaw z różnych źródeł geograficznych poprzez wydobycie, recykling lub zastępowanie.

Wykaz ten jest stosowany przez Komisję jako element pomocniczy w negocjowaniu umów handlowych, przeciwdziałaniu środkom powodującymi zakłócenia w handlu, rozwijaniu działań w zakresie badań naukowych i innowacji oraz realizacji agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej celów w zakresie zrównoważonego rozwoju. Surowce krytyczne stanowią priorytetowy obszar planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym [3], który to plan ma na celu wspieranie ich efektywnego wykorzystania i recyklingu. Wykaz może być również istotny dla oceny bezpośrednich inwestycji zagranicznych w UE [4], przedstawionej równolegle z niniejszym komunikatem. Może być on także wykorzystywany przez państwa członkowskie, przedsiębiorstwa i inwestorów na zasadzie dobrowolności w celu informowania o potencjalnych rodzajach ryzyka związanego z dostawami surowców i związanych z nimi możliwościami.

Surowce, nawet jeśli nie są zaklasyfikowane jako surowce krytyczne, są ważne dla gospodarki europejskiej, ponieważ znajdują się na początku produkcyjnych łańcuchów wartości. Ich dostępność może szybko ulec zmianie w związku ze zmianami przepływów handlowych lub zmianami w polityce handlowej, co potwierdza ogólną potrzebę dywersyfikacji dostaw i zwiększenia poziomu recyklingu wszystkich surowców.

27 surowców wymienionych poniżej ma znaczenie krytyczne dla UE, ponieważ ryzyko niedoboru dostaw oraz jego skutki dla gospodarki są większe niż w przypadku większości innych surowców.

W 2017 r. przeprowadzono ocenę krytyczności dla 78 surowców. Rozszerzony zakres obejmuje dziewięć nowych surowców w porównaniu do oceny z roku 2014 [5].

Uwagi:
(*) „Wskaźnik uzależnienia od importu” uwzględnia światowe dostawy i faktyczne zaopatrzenie UE przy obliczaniu ryzyka związanego z dostawami i jest obliczany w następujący sposób: import netto UE / (import netto UE + produkcja krajowa UE).
(**) „Wskaźnik zastępowalności” jest miarą trudności w zastąpieniu surowca, określoną i ważoną w odniesieniu do wszystkich zastosowań, obliczoną oddzielnie dla parametrów znaczenia gospodarczego i ryzyka związanego z dostawami. Wartości mieszczą się w przedziale od 0 do 1, przy czym 1 oznacza najniższy stopień zastępowalności.
Znaczenie gospodarcze jest skorygowane wskaźnikiem zastępowalności (SIEI) związanym z parametrami technicznymi i poziomem kosztów substytutów dla poszczególnych zastosowań każdego materiału. Ryzyko związane z dostawami jest skorygowane wskaźnikiem zastępowalności (SISR) związanym z produkcją światową i współprodukcją / produkcją uboczną substytutów dla poszczególnych zastosowań każdego materiału.
(***) „Wskaźnik udziału surowca pochodzącego z recyklingu po wycofaniu z eksploatacji” mierzy stosunek recyklingu odpadów do popytu w UE na dany surowiec, równego dostawom surowców pierwotnych i wtórnych do UE.
Źródło: sporządzono w oparciu o sprawozdanie końcowe „Badanie w sprawie przeglądu wykazu surowców krytycznych” z 2017 r.

Odniesienie: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52017DC0490

---

[1] Według Centrum ds. efektywnego gospodarowania zasobami VDI (VDI ZRE) materiały są głównym czynnikiem kosztotwórczym w sektorze wytwórczym (stanowią 44 % kosztów w porównaniu z 18 % w przypadku pracy, 3 % – podatków i 2 % – energii).

[2] Komunikat Komisji „Inwestowanie w inteligentny, innowacyjny i zrównoważony przemysł:„Odnowiona strategia dotycząca polityki przemysłowej UE” (COM(2017) 479).

[3] Komunikat Komisji „Zamknięcie obiegu – plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym”, COM(2015) 614.

[4] Wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy kontroli bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Unii Europejskiej (COM(2017) 487).

[5] Abiotyczne: agregaty, bizmut, hel, ołów, fosfor, siarka; Biotyczne: korek naturalny, drewno tekowe, drewno sapele.